روزهای روشن خداحافظ | خاموشیهای نهچندان منظم دولت را در سیبل انتقادات قرار داد
رویداد۲۴| بحث داغ امروز قطع برق که اسم جدیدش «خاموشی منظم» است، بود. موضوعی که سبب شد قدری از پیگیری اخبار آمدن ترامپ و وضعیت منطقه فاصله بگیریم و درگیری روزمرگی و گرفتاریهای همیشگی شویم. دولت محترم تصمیم گرفته که در ساعاتی از روز برق را قطع کند. گفته میشود که دلیلش جلوگیری از مازوت سوزی است و آقای معاون اجرایی رئیس جمهور هم پیشاپیش از این بابت عذرخواهی کرده است. از آنجایی که عادت به عذرخواهی مسئولان نداریم، از اقدام ایشان استقبال شد، اما این دلیل نمیشود که دولت چهاردهم به خاطر این سیاست در سیبل انتقادات قرار نگیرد. به خصوص که ساخت دوگانه خاموشی منظم – تولید سم هم با اظهار نظر امروز مهدی چمران، رئیس شورای شهر مبنی بر اینکه در تهران مازوت سوزی نداریم؛ به چالش کشیده شد. نکته دیگری که این دوگانه را به چالش کشید این بود که معلوم شد، خاموشیهای مورد اشاره آنقدرها هم منظم نیست! گفته بودند که خاموشیها از امروز شروع میشود. بعد گفتند که از فردا شروع خواهد شد. جدول زمانبندی هم در رسانهها اعلام نشد و گفتند که برای اطلاع از زمان خاموشی محل سکونت و محل کار خود به سایت اداره برق مراجعه کنید؛ قسمت تاریک ماجرا آن بود که سایت هم از دسترس خارج شد، خطا دارد و خلاصه جدولی در کار نبود!
این وضعیت همانطور که انتظار میرفت، موجی از انتقادات را روانه دولت کرد. از یک طرف مخالفان دولت به صف شده و فرصت را برای تخریب دولت غنیمت شمردند. از طرف دیگر حامیان دولت در مقابل این وضعیت سکوت را جایز ندیدند. انتقادات مطرح شده نیز محورهای مختلفی داشت.
مثلا بخشی از منتقدان دوگانهسازی و قرار دادن مردم در موقعیت انتخاب بین بد و بدتر را به نقد کشیدند. از این رو توییت فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت که در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود «شرط عدالت نیست برای تولید برق، بخشی از جامعه با جان خود هزینه آن را پرداخت کند. از همین رو به دستور رئیس جمهور مازوت سوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان که شرایط ویژهای دارند، متوقف میشود. میتوان برای مدت محدودی، «خاموشی منظم» را جایگزین «تولید سم» برای عموم شهروندان کرد.» بارها و بارها بازنشر و نقد شد.
حسن نمکدوست، از اساتید روزنامهنگاری نوشت: «دوستان روزنامهنگار و کنشگر محیط زیست، آیا تایید میفرمایید دلیل واقعی خاموشیهای مطرح شده جلوگیری از سوزاندن مازوت و کاستن از آلودگی هواست؟ آیا دولت حاضر است رسما اعلام کند از چه تاریخی نه سوزاندن مازوت خواهیم داشت و نه خاموشی براثر قطع مازوت؟ و البته متعهد گفته خود شود؟»
سعید ارکانزاده، روزنامهنگار نیز نوشت: «از دوگانههای کاذب این ایام: «خاموشی منظم» در برابر «تولید سم»
پیشبینی با سابقهٔ چهل و اندی سال زندگی در این ملک: عاقبت توأمان هم خاموشی منظم خواهیم داشت، هم تولید سم.»
برخی منتقدان به خاموشیهای برنامه ریزی شده، اما به این نکته اشاره داشتند که قرار بود از فناوری انرژی هستهای استفادههای مسالمت آمیز شود و قطعا تولید برق هم از جمله انتظارات بوده است. مثلا کاربری نوشته: «کاش جرأت داشتن و اعتراف میکردن برنامه هستهای ایران شکست خورده. طبق برآوردها حدود ۵۰ میلیارد دلار هزینه مستقیم و ۵۰۰ میلیارد دلار هزینه غیر مستقیم به واسطه چندین سال تحریم به کشور تحمیل کردن و الان به مرحلهای جیره بندی برق رسیدیم و تابستون و زمستون برامون برنامه خاموشی میذارن»
امیرحسین ثابتی، نماینده تندرو مجلس، اما در پاسخ به این طور انتقادات نوشت: «با برجام بسیاری از زیرساختهای اتمی کشور مثل راکتور اراک را نابود کردند و برای آن توافق استعماری سوت و کف زدند، حالا طلبکار هم شده اند که پس برق هستهای کجاست؟ واقعیت تلخی است که امروز میتوانستیم ناترازی برق و خاموشی نداشته باشیم، اگر کشور در دهه ۹۰ به سبک قجری اداره نمیشد.»
جدای از خط و محور انتقادات، اما باید به گروههای منتقدان هم توجه کرد. از یک سو مخالفان دولت دست به کار شده و فرصت را برای هجمه به آن مناسب دیدند. از سوی دیگر حامیان دولت سکوت را جایز ندیده و در مقام تذکر هم که شده، توییتی نوشتند. مثلا محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاحطلب نوشت: اگر دلیل خاموشی برق در زمستان و فصل سرما به خاطر توقف مازوت سوزی است، حتما پوست خربزهای است که در این آغاز کار زیر پای پزشکیان و دولتش انداخته اند.
در گروه منتقدان دولت، اما داود منظور معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در دولت سیزدهم به انتقاد از ایده خاموشی پرداخت و نوشت: «یک راهکار جایگزین و تجربه شده موفق برای خاموشی برنامه ریزی شده میتوانست ذخیره سازی سوخت مایع کافی برای نیروگاهها باشد!»
گفتنی است، این سیاست دولت یعنی برنامه ریزی خاموشیهای منظم، از سوی برخی هم مورد استقبال قرار گرفت. مثلا محمد فاضلی، جامعه شناس و از چهرههای نزدیک به دولت، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر دولت به مازوت نسوزاندن، خاموشی دادن محدود و توضیح دادن به مردم پایبند بماند، ۳ کار مهم کرده: ۱. به سلامت اولویت داده؛ ۲. ناترازی را زیر فرش پنهان نکرده؛ ۳. فشار اجتماعی برای حل مسأله #از_راه_درست را به جان خریده؛ و این به رسمیت شناخته مسأله گامی در راه صداقت و حل کردن است.»
روزنامه اصلاحطلب اعتماد که حالا مدیرمسئول آن هم در دولت پستی دارد، از جمله حامیان و مدافعان طرح خاموشیهای منظم است و در شماره امروز خود وعده آسمان آبیتر را داده بود. این نگاه هم البته با انتقاداتی همراه بود. مثلا محمد آقازاده، روزنامهگار در واکنش به آن نوشته: «بله آقای حضرتی در تاریکی و همان خاموشی آسمان آبی را میشودبیشتر دید و، اما در لرزش سرما رمقی میماند آسمان را تماشا کرد، فرق میکند کی رئیس جمهور باشد، عجله نکنید کمی صبر کنید و ببینید آسمان آبیتر نخواهد شد با بنزین و خودرو بی کیفیت و ازدیاد سرماخوردهای بدحال»